सुरु भएन प्राधिकरणको ग्राहक सुविधा योजना

काठमाडौं, १ कात्तिक । साउनदेखि नै नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले आफ्ना ग्राहकका लागि सुरु गर्ने भनिएको विशेष सुविधा योजना असोज अन्तिम साता भइसक्दा पनि दुई केन्द्रमा सुरु हुनसकेको छैन ।
तोकिएकै वितरण केन्द्रमा महसुल तिर्न जानुपर्ने, ग्राहकले झन्झट बेहोर्नुपर्नेजस्ता अवस्था रहेकोमा प्राधिकरणले एनी ब्रान्च पेमेन्ट सिस्टम (एबिपिएस) प्रविधि लागू गरी चार वितरण केन्द्रमा विद्युत्का ग्राहकलाई विशेष सुविधा दिने योजना थियो । तर, बानेश्वर, रत्नपार्क, पुल्चोक र लगनखेल वितरण केन्द्रमा सुरु गर्ने भनेकोमा पुल्चोक र लगनखेल वितरण केन्द्रमा अझै सुरु भएको छैन । दुई केन्द्रमा सुरु गरिएको र दुई केन्द्रमा छिट्टै सुरु गर्ने प्रक्रियामा प्राधिकरण रहेको प्राधिकरण काठमाडौं क्षेत्रीय कार्यालयका निर्देशक जुजुभाइ रञ्जितले बताए ।
प्राधिकरण स्रोतले भने प्राधिकरण सूचना प्रविधि शाखाको बेवास्ता र समयमै सफ्टवेयर बनाउन नसकेका कारणले सुरु गर्नुपर्ने समयको तीन महिना बितिसक्दा पनि एबिपिएस प्रविधिमार्फत दिइने ग्राहक सुविधा सुरु हुन नसकेको बताए । ‘प्राधिकरण सूचना प्रविधि शाखाको निष्क्रियता नै यसको कारण हो, पहिला चारवटै केन्द्रबाट एकैपटक सुरु गर्ने योजना थियो तर अहिले सुरु गर्न सकिएन,’ उनले भने । प्राधिकरणले भने लगनखेल र पुल्चोकको नेटवर्किङ गर्ने कार्य सकेर परीक्षण भइरहेकाले छिट्टै सुरु हुने जनाएको छ । ‘अहिले परीक्षण भइरहेको छ, दसैँपछाडि नै लगनखेल र पुल्चोकमा पनि सुरु हुन्छ,’ प्राधिकरण एबिपिएस आयोजनाका इन्जिनियर विजय श्रेष्ठले भने ।
प्राधिकरणले चार केन्द्रमा आयोजना लागू गरेपछि कुलेश्वर, कीर्तिपुर, महाराजगन्ज, जोरपाटी, भक्तपुर, ठिमीलगायत क्षेत्रमा समेत सो प्रविधिमार्फत ग्राहकलाई सेवा दिने लक्ष्य प्राधिकरणको छ । तत्काल काठमाडौं उपत्यकाभित्र र पछि देशका अन्य क्षेत्रमा समेत सेवाविस्तार गर्ने लक्ष्य राखिएको निर्देशक रञ्जितले बताए । प्राधिकरणका अनुसार रत्नपार्क र बानेश्वर केन्द्रअन्तर्गतका ग्राहकले जुन केन्द्रबाट पनि आफ्नो बिल तिर्नसक्ने भएका छन् ।
साउनदेखि नै रत्नपार्क र बानेश्वरमा सुरु गरिएको सो ग्राहक योजनाअन्तर्गत दुई केन्द्रका ग्राहकले अन्य केन्द्रमा पुगेर बिल तिर्ने क्रम बढे पनि अझै पूर्ण प्रभावकारी बन्न सकेको छैन । एबिपिएस प्रविधिमार्फत ग्राहकलाई दिइएको सुविधाबारे सर्वसाधारण ग्राहकलाई जानकारी दिन नसक्दा र प्राधिकरणले यसबारे चासो नदिँदा प्रभावकारी बन्न नसकेको हो । प्राधिकरणका अनुसार साउनमा ३६ जना, भदौमा एक सय १० जना र असोजको सोमबारसम्म एक सय २६ जनाले एबिपिए सुविधा उपयोग गरेका छन् । साउनमा बानेश्वर केन्द्रअन्तर्गतका ग्राहकले २८ जनाले रत्नपार्कमा र रत्नपार्कका ८ जना ग्राहकले बानेश्वरबाट बिल तिरेका छन् भने भदौमा बानेश्वरका एक सय तीन र रत्नपार्कका ६ तथा असोजमा बानेश्वरका एक सय ११ र रत्नपार्कका १५ जना ग्राहकले अर्को केन्द्रमा पुगेर बिल गरेका छन् । ग्राहकलाई यसबारे थाहा नहुँदा उनीहरूले उक्त सुविधा प्रयोग गर्न नसकेका हुन् तर ग्राहकबीचको प्रचारप्रसारका कारणले संख्या भने बढ्दै गएको छ । कम्प्युटराइज प्रविधिमार्फत सुविधा दिन सुरु भएपछि ग्राहकलाई बढी सुविधा हुने, ग्राहकबाट बढी महसुल संकलन हुने र व्यवस्थापनलाई पनि दैनिक कति संकलन भयो, कति ग्राहक बढे आदिबारे तुरुन्तै थाहा पाउन सकिन्छ । एबिपिएस सुरु हुनुअघि विद्युत् महसुल तिर्नका लागि सम्बन्धित केन्द्रमै पुग्नुपर्ने, लामो लाइन र धेरै समय लगाउनुपर्ने बाध्यता थियो ।
नमुना रूपमा सञ्चालन भएको सो सेवा सफल भएपछि जेठदेखि नै उक्त प्रविधि सञ्चालनमा ल्याउने तयारी प्राधिकरणको छ । काठमाडौंभित्रका चार वितरण केन्द्रका ग्राहकले प्रविधि लागू भएपछि जुनसुकै शाखा र संकलन केन्द्रबाट पनि आफ्नो विद्युत् महसुल तिर्ने सक्नेछन् । नमुना रूपमा सुरु गरिएको कार्यक्रम दुई केन्द्रमा सुरु गर्नै ढिलाइ भएपछि अन्य क्षेत्रमा कहिले सुरु हुने भन्ने अन्योल बढेको छ ।
मुलुकभर रहेका एक सय ४० भन्दा बढी प्राधिकरण शाखा र संकलन केन्द्रमध्ये ६४ वटामा मात्र कम्प्युटरमार्फत बिलिङ प्रविधि लागू गरिएको छ । डिबेट, ओराकललगायत सफ्टवेयरमार्फत सेवा दिँदै आएको प्राधिकरणले अब एबिपिएस सफ्वेयर विकास गरी यही प्रविधिमार्फत सेवा दिन सुरु गरेको हो । श्रेष्ठका अनुसार एबिपिएस सफ्टवेयर निर्माण भइसकेको कारणले अन्य क्षेत्रमा समेत नेटवर्किङ गरेर मात्र सेवा विस्तार गर्न सकिन्छ । बेलाबेलामा एबिपिएसमा समस्या आउने गरेको छ ।