शुक्रवार, जेठ २४, २०७६
विश्व बैकले मानव पुँजीको खाडल अन्त्यका लागि असमानतामा कमी, सेवाको गुणस्तरमा सुधार र जोखिम न्यूनीकरण गर्ने गरी नवीकरणीय प्रयासहरूको खाँचो औंल्याएको छ । मानव पुँजीमा लगानी बढाउँदा नेपाल चाँडै नै मध्यम आयको मुलुकमा स्तरोन्नति हुने पनि प्रतिवेदनले जनाएको छ । विश्व बैकले मानव पुँजीको खाडल अन्त्यका लागि असमानतामा कमी, सेवाको गुणस्तरमा सुधार र जोखिम न्यूनीकरण गर्ने गरी नवीकरणीय प्रयासहरूको खाँचो औंल्याएको छ । मानव पुँजीमा लगानी बढाउँदा नेपाल चाँडै नै मध्यम आयको मुलुकमा स्तरोन्नति हुने पनि प्रतिवेदनले जनाएको छ । बैंकले बिहीबार सार्वजनिक गरेको मानव पुँजीको खाडल अन्त्यका लागि जनतामा लगानीबारे प्रतिवेदनमा मानव पुँजी सूचकांकमा कुल अंकभर १ मध्ये नेपालको अवस्था ०.४९ रहेको अर्थात आधाभन्दा कम रहेको देखाएको छ ।
तर, दक्षिण एसियाको औसतभन्दा नेपालको आवस्था राम्रो रहेको पनि मानव पुँजीको खाडल अन्त्यका लागि जनतामा लगानीबारे नेपाल डेभलपमेन्ट अपडेटले देखाएको छ । दक्षिण एसियाको ०.४६ मात्र अंक छ । त्यसैगरी न्यूनतम मध्यआयमा यसको अंकभार ०.४८ र उच्च मध्यम आयमा ०.५८ छ । अपडेटका अनुसार वृद्ध अस्तित्व दरमा नेपालको अंकभार दक्षिण एसियाको ०.८४ र न्यून मध्यम आयको ०.८१ रहेकोमा बढी अर्थात ०.८५ छ भने बच्चाको दक्षिण एसियासरह ०.६४ छ । विद्यालयको सिकाइतर्फ भने कुल अंकभार १० मध्ये नेपालको ६.८९ छ भने दक्षिण एशियाको ६.१९ छ । यसमा उच्चमध्य आयको अंकभार ८.०९ र न्यून ६.५६ छ । प्रतिवेदनले नेपालका लागि पूर्ण मानव पुँजी क्षमताको महशुस गरी नवीकरणीय प्रयास गर्नुपर्नेमा जोड दिएको हो । पूर्ण मानव पुँजी क्षमताको महशुस गरी यसको सुधारका लागि लैंगिक, सामाजिक, आय र भौगोलिक समूहलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर सम्बोधन गर्नुपर्नेमा बैंकले जोड दिएको छ । अपटेडमा मानव पुँजीको विकासका लागि बच्चादेखि वृद्धसम्मको शिक्षा, स्वास्थ्य, पोषण, कामदार क्षेत्रका साथै सामाजिक सुरक्षा सेवाको गुणस्तर सुधारसँगै विपदसँग जुध्नसक्ने बलियो वास र सेवालाईे प्राथमिकतामा राखेर सुधार गर्नुपर्नेमा जोड दिएको छ ।
तर, दक्षिण एसियाको औसतभन्दा नेपालको आवस्था राम्रो रहेको पनि मानव पुँजीको खाडल अन्त्यका लागि जनतामा लगानीबारे नेपाल डेभलपमेन्ट अपडेटले देखाएको छ । दक्षिण एसियाको ०.४६ मात्र अंक छ । त्यसैगरी न्यूनतम मध्यआयमा यसको अंकभार ०.४८ र उच्च मध्यम आयमा ०.५८ छ । अपडेटका अनुसार वृद्ध अस्तित्व दरमा नेपालको अंकभार दक्षिण एसियाको ०.८४ र न्यून मध्यम आयको ०.८१ रहेकोमा बढी अर्थात ०.८५ छ भने बच्चाको दक्षिण एसियासरह ०.६४ छ । विद्यालयको सिकाइतर्फ भने कुल अंकभार १० मध्ये नेपालको ६.८९ छ भने दक्षिण एशियाको ६.१९ छ । यसमा उच्चमध्य आयको अंकभार ८.०९ र न्यून ६.५६ छ । प्रतिवेदनले नेपालका लागि पूर्ण मानव पुँजी क्षमताको महशुस गरी नवीकरणीय प्रयास गर्नुपर्नेमा जोड दिएको हो । पूर्ण मानव पुँजी क्षमताको महशुस गरी यसको सुधारका लागि लैंगिक, सामाजिक, आय र भौगोलिक समूहलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर सम्बोधन गर्नुपर्नेमा बैंकले जोड दिएको छ । अपटेडमा मानव पुँजीको विकासका लागि बच्चादेखि वृद्धसम्मको शिक्षा, स्वास्थ्य, पोषण, कामदार क्षेत्रका साथै सामाजिक सुरक्षा सेवाको गुणस्तर सुधारसँगै विपदसँग जुध्नसक्ने बलियो वास र सेवालाईे प्राथमिकतामा राखेर सुधार गर्नुपर्नेमा जोड दिएको छ ।
आर्थिक वृद्धि ७.१ % प्रक्षेपणविश्व बैंकल यो वर्ष नेपालमा ७.१ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धि हुने प्रक्षेपण गरेको छ । बैंकको नेपाल डेभलपमेन्ट अपटेडका अनुसार सन् २०१९ मा यो वृद्धि प्रक्षेपण गरिएको हो । जसमा सेवा र कृषि क्षेत्रको उल्लेख्य योगदान रहने उल्लेख छ । सेवा क्षेत्रमात्रै ७.५ प्रतिशतले विस्तार हुने उल्लेख गरेको छ । खुद्रा ब्यापार, होटल र रेस्टुरेन्ट लगायतको उपक्षेत्रमा उल्लेखीय प्रगति भएको तथा पर्यटन आगमन बढेका कारण पनि सेवा क्षेत्रको विस्तारमा योगदान दिएको बैंकले जनाएको छ । यस्तै, रेमिट्यान्सको वृद्धिले निजी उपभोगमा पनि वृद्धि गरेको बैंकले जनाएको छ । बैंकले कृषि क्षेत्रमा ५ प्रतिशतको वृद्धि हुने प्रक्षेपण गरेको छ । जुन ३० वर्षको औसत ३.१ प्रतिशतभन्दा उच्च भएको जनाएको छ । बढ्दो व्यापारीकरण, मल र बीउको सहज उपलब्धता, सिँचाइ पूर्वाधारको विस्तारले कृषि क्षेत्रको विस्तार गर्न सहयोग पुगेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । बैकले औद्योगिक उत्पादनको वृद्धिदर पनि सुखद रहेको जनाएको छ । यो वर्ष ८.१ प्रतिशत औद्योगिक वृद्धिदर हासिल हुने बैंकको प्रक्षेपण छ ।
No comments:
Post a Comment