‘हेटौडा’द्धारा पाच महिनामै लक्ष्यभन्दा बढी चुहावट नियन्त्रण

भीम गौतम
    काठमाडौं, २८ पुस । नेपाल विद्युत प्राधिकरणको हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालयले पा“च महिनामै पा“च प्रतिशत चुहावट घटाएको छ । जुन कार्यालयको लक्ष्यभन्दा दुई प्रतिशत बढी हो ।
हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालयका अनुसार, आगामी २०६९\०७० भित्र २२.५३ प्रतिशत रहेको चुहावटलाई घटाएर १९ प्रतिशतमा झार्ने लक्ष्य कार्यालयले राखेको थियो तर आर्थिक बर्ष सिद्धिन ७ महिना बा“की रह“दै १७.२५ प्रतिशतमा झारेको हो । ‘०६८\०६९ मा २२ प्रतिशत विद्युत चुहावट रहेकोमा साउन यता मात्र मंसीरसम्ममा १७.२५ प्रतिशतमा झारेका छौ, यो प्रतिशत पुससम्ममा अझै घट्छ ।’–क्षेत्रीय कार्यालयका प्रमुख बज्रकिशोर चौधरीले भने–‘विद्युतको प्रत्यक्ष हुकिङ हटाउने, मिटरबाट चोरी संख्यालाई नियन्त्रण गर्ने लगायतका चुहावट नियन्त्रण अभियानलाई निरन्तरता दिएपछि लक्ष्यभन्दा बढीनै प्रगति गर्न सफल भयौ ।’
हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालय अन्तर्गत नारायणी अञ्चलका चितवन, बारा, रौतहट, हटौडा र वीरगञ्ज पर्दछन् । यो क्षेत्रीय कार्यालय अन्तर्गत ०६७\०६८ सालमा मात्र २७.५४ प्रतिशत चुहावट थियो भने त्यसलाई घटाएर ०६८÷०६९ मा २२. ५३ प्रतिशतमा झारिएको थियो । प्राविधिक र चोरी गरी ०६७÷०६८ मा १९ करोड ६१ लाख ९३ हजार युनिट रहेकोमा ०६८÷०६९ मा १७ करोड ३१ लाख ६२ हजार युनिटमा झारिएको थियो साउन यता मात्र हेटौडाले ५ करोड ९३ लाख ८१ हजार युनिट चुहावट घटाएको छ ।
हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालयका अनुसार, ०६७\०६८ मा २३८ वटा प्रत्यक्ष विद्युतको लाइन हुकिङ हटाएर १३ लाख ३८ हजार रुपैया“ असुलेको कार्यालयले ०६८\६९ मा १२ सय ९८ वटा प्रत्यक्ष हुकिङ हटाएर ८३ लाख ६७ हजार असुलेको छ । साउनपछि मात्र क्षेत्रीय कार्यालयले ९ हजार ६ सय ८४ जनाले विद्युत चोरी गरेर लगेको हटाएर १२ सयलाई ग्राहकलाई कार्बाही र ७३ लाख ६२ हजार रुपैया“ असुल गरिसकेको छ । ०६८\०६९ मा ३६८ जनाको मिटर चोरी गरेको पत्ता लगाएर ३२ लाख ८९ हजार असुलेको कार्यालयले साउनपछि मात्र ३३४ जनाको चोरी मिटर फेला पारेर ३४ लाख ५५ हजार रुपैया“ बराबरको रकम असुली गरिसकेको छ । साउनपछि मात्र कार्यालयले चुहावट नहोस् भन्नका लागि ग्राहक ग्राहकसम्म पुगेर झण्डै सिंगल फेजको ९४ सय ७८ र थ्रि फेजको ७ सय ८ मिटरको चेक गरेर रिसिल गरेको छ । त्यसैगरी साउनपछि मात्र सिंगल फेजका ३ सय ७ र थ्रीफेजका ३६ वटाको बन्द मिटर बदली गरिएको छ ।
चुहावट नियन्त्रणका लागि हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालयका सबै जिल्लाहरुमा बढी फोकस गरेर कार्यक्रम गरेपछि चुहावटमा निक्कै कमी आएको छ । यही कारण साउन यता मात्र हेटौडा कार्यालयले ५० करोड रुपैया“ बराबरको चुहावट घटाईसकेको छ । ‘क्षेत्रीय कार्यालय अन्तर्गका सबै जिल्लाहरुलाई विशेष फोकस गरेर कार्यक्रम अघि बढाइएको छ, सबै कार्यालयहरुलाई चुहावट घटाउन प्रतिवद्धता पनि गराएका छौ ।’–प्रमुख चौधरीले भने–‘बढी सक्रिय भएपछि चुहावट घटाउन सकिदो रहेछ, पहिला धेरै चुहावट हुने क्षेत्रमा अहिले घट्दै गएको छ ।’ चौधरी बिहान ८ बजेदेखि बेलुका ८ बजेसम्म हरेक दिन चुहावट नियन्त्रण लगायतका कार्यक्रममा सक्रिय हुने गरेका छन् । ‘सरकारी काम, कहिले जाला घाम भन्ने प्रवृत्ति सरकारी कर्मचारीमा हुने गरेको गुनासो सुनिन्छ तर चौधरी सर त बिहान ८ बजेदेखि बेलुकासम्म आफै खट्नुहुन्छ, यस्ता सरकारी प्रमुख कमै भेटिन्छन् ।’–प्राधिकरणका एक कर्मचारीले भने–‘हाकिमनै बेलुकासम्म बसेपछि हामी पनि बस्न वाध्य छौ तर उहा“ काम मरिमेटेर गर्नुहुन्छ, बरु हामीलाई समस्या परेको छ ।’
अहिले प्राधिकरणभित्र १५ प्रतिशत प्राविधिक र करिब १० प्रतिशत चोरी चुहावट छ । चोरी चुहावटलाई शुन्य प्रतिशतमा झार्न सके मात्र २ घण्टा दैनिक लोडसेडिङ कम हुन्छ । यही कारण प्राधिकरणले पनि चोरी चुहावट नियन्त्रणलाई बढी फोकस गरेको छ । चुहावट नियन्त्रण कार्यक्रम सबैभन्दा बढी प्रभावकारी बनेको क्षेत्रमध्ये हेटौडा पनि एक हो । ‘चुहावट नियन्त्रणमा सबैभन्दा सक्रिय क्षेत्रीय कार्यालयमध्ये हेटौडा पनि पर्छ ।’–प्राधिकरण सञ्चालक सदस्य विश्वप्रकाश गौतमले थपे–‘हेटौडाका केही क्षेत्रमा त समस्या छन् तर राम्रो चुहावट नियन्त्रण गरेको छ, म पनि यस क्षेत्रका विभिन्न गाउ“मा चुहावट नियन्त्रण अभियान लिएर पुगेको छ ।’ चुहावट नियन्त्रणमा विशेष योगदान पुर्याएकै कारण चितवनका प्रमुख उमेश झालाई सम्मान गरिएको र विशेष चुहावट नियन्त्रणमा सहयोग गर्नेलाई पुरस्कृत गर्ने उनले जानकारी दिए । पछिल्लो समयमा बारा जिल्लाको प्रिपामडी गाउ“मा १६ जना विद्युत चोरी गर्नेलाई पक्राउ गरेको फर्केका अवस्थामा स्थानीयबासीले आक्रमण गरेको, गौर क्षेत्रमा पनि बेला बेलामा अवरोध आएको लगायतका समस्या भने चुहावट नियन्त्रणमा अभियानमा देखिएको छ । ती अवरोध गर्ने क्षेत्रहरुमा एफएम र स्थानीयबासी पत्रपत्रिकामार्फत विद्युत दुरुपयोग गर्नेहरुलाई हुकिङ हटाउन र नहटाएमा लाइन काट्ने चेतावनीसहित सार्वजनिक सुचना गरेको छ ।
क्षेत्रीय कार्यालय अन्तर्गत ०६८\०६९ मा गौर शाखामा ७०.५६ प्रतिशत रहेकोमा साउनपछि मंसीरसम्ममा ५४.११ प्रतिशतमा, पालुङ शाखामा ३८.६४ प्रतिशतबाट ३३.१८ प्रतिशतमा, बीरगञ्जमा १३.९७ प्रतिशतबाट १०.७५ प्रतिशतमा, कलैयाको ६८.३१ प्रतिशतबाट ६४.४१ प्रतिशतमा, हेटौडाको २०.६६ प्रतिशतबाट १३.६१ प्रतिशतमा, टाडीको ४३.४४ प्रतिशतबाट २६.९३ प्रतिशत र भरतपुरको २८.३१ प्रतिशतबाट १३.८३ प्रतिशतमा चुहावट झरेको छ । सिमरा शाखामा ०६८÷०६९ मा २.०१ प्रतिशत रहेकोमा बढेर २.५० प्रतिशत पुगेको छ ।
बक्समा
दुई हप्तामै साढे दुई करोड असुली
    प्राधिकरण हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालयले तीन हप्तामै २ करोड ४७ लाख २ हजार रुपैया“ असुली गरेको छ ।
    क्षेत्रीय कार्यालयका अनुसार, १४ सय २४ वक्यौता नतिर्ने ग्राहकको लाइन काटेको कार्यालयले १३ सय ३८ ग्राहकको लाइन जोडेर उक्त रकम असुली गरेको हो । ९ करोड ११ लाख रुपैया“ असुली गर्नुपर्नेमा तीन हप्तामै उक्त रकम असुलेको कार्यालयले जनाएको छ । लाइन काटिनेमा ओद्योगिक, व्यापारिक, कालोसुचीमा परेका ग्राहक लगायत छन् ।
मकवानपुरको फेदी गाउ“मा माओवादीले द्धन्द्धको बेलामा बिजुलीको पैसा नतिर्नु भनेको भन्दै तिर्न ग्राहकले हटेर गरेपछि १५ दिनभित्र नतिरे लाइन काट्ने सार्वजनिक सुचना कार्यालयले पत्रपत्रिका र एफएमहरुमार्फत सार्वजनिक गरेको छ ।
चुहावट घटेको प्रतिशत
शाखा   ०६८\०६९      साउनदेखि पुससम्म
गौर        ७०.५६      ५४.११
पालुङ     ३८.६४      ३३.१८
बीरगञ्ज   १३.९७  १०.७५
कलैया   ६८.३१     ६४.४१
 हेटौडा  २०.६६    १३.६१
टाडी    ४३.४४    २६.९३
भरतपुर  २८.३१  १३.८३
सिमरा  २.०१    २.५०
स्रोतः प्राधिकरण हेटौडा क्षेत्रीय कार्यालय