भूकम्पपीडितलाई निःशुल्क नवीकरणीय ऊर्जा

भीम गौतम/राजधानीकाठमाडौं, १६ जेठ

गत १२ वैशाखमा गएको विनाशकारी भूकम्पबाट पीडितलाई वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले नवीकरणीय ऊर्जाका प्रविधि निःशुल्क उपलब्ध गराउने भएको छ ।

भूकम्पले धेरै नवीकरणीय ऊर्जाका प्रविधिमा क्षति पुगेपछि राहतस्वरुप केन्द्रले नवीकरणीय ऊर्जाका प्रविधिहरू निःशुल्क दिने निर्णय गरिएको केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक रामप्रसाद धितालले जानकारी दिए । ‘भूकम्पबाट पीडितहरूलाई अस्थायी घर÷टहरामा सोलार, सुधारिएको चुल्हो र मोबाइल चार्जिङ स्टेशन निःशुल्क रूपमा दिन लागेका छौं,’ उनले भने ।

केन्द्रले पहिलो चरणमा १२ हजार परिवारलाई निःशुल्क सोलार वितरण गर्न लागेको छ भने मोबाइल चार्जका लागि २ सय ४० ओटा मोबाइल चार्जिङ स्टेसनसमेत स्थापना गर्न लागेको छ ।

त्यसैगरी सामूहिक क्याम्प भएको क्षत्रमा २ सय ४० को लाइट पनि केन्द्रले निःशुल्क रूपमा वितरण गर्न लागेको छ । भूकम्पबाट अति प्रभावित गोर्खा, दोलखा, सिन्धुपाल्चोक, काभ्रे, रसुवा, धादिङ, नुवाकोटलगायतका प्रभावित जिल्लाका पीडितलाई वितरण गरिने केन्द्रले जनाएको छ । केन्द्रका अनुसार, सम्बन्धित जिल्लाका पीडितसम्म नवीकरणीय ऊर्जाको प्रविधि पठाइसकिएको र एक÷दुई दिनमै वितरण भइसक्नेछ । केन्द्रले जिल्ला दैवी प्रकोप समितिको सिफारिसमा प्रभावित क्षेत्रमा निःशुल्क रूपमा नवीकरणीय ऊर्जाको प्रविधि वितरण गरिने जनाएको छ ।

केन्द्रले निःशुल्क रूपमा थप १३ हजार घर परिवारलाई घरेलु सोलार तथा ९ हजार ५ सय परिवारलाई सुधारिएको चुल्हो प्रदान गर्नका लागि प्रकृया अघि बढेको जनाएको छ । केन्द्रले भूकम्पबाट क्षति भएको परिवारका लागि राहत, पुनर्निर्माण तथा पुनःस्थापना र नवनिर्माण गरी तीन चरणमा कार्यक्रम अघि बढाएको छ । ‘राहतपछि हामी भूकम्पबाट क्षति भएका संरचनाको पुनःस्थापना र पुनर्निर्माणमा केन्द्रित हुन्छौँ,’ उनले भने ।

नवीकरणीय ऊर्जा प्रविधि रहेका ३४ जिल्लामा प्रभाव परेको र तीमध्ये १५ जिल्ला अति प्रभावित बनेको जानकारी दिँदै केन्द्रले ८ सय लघु जलविद्युत् आयोजनामध्ये २ सय ६२ वटामा क्षति पुगेको र ९१ आयोजना बन्द भएको जानकारी दिएको छ । लघु जलविद्युत् आयोजना बन्द हुँदा ३५ हजार परिवार विद्युतबाट बञ्चित भएका छन् । त्यसैगरी भूकम्पको कारणले १० लाख सुधारिएको चुल्होमध्ये १ लाख ४० हजार, ३ लाख २० हजार गोबरग्याँसमध्ये १७ हजार, ६ लाख घरेलु सोलारमध्ये ७० हजार तथा ९ सय ५० संस्थागत सोलार र खानेपानीमध्ये १ सय ५० क्षति प्रारम्भिक जानकारी आएको कार्यकारी निर्देशक धितालले बताए । उनका अनुसार, भूकम्पबाट करिब डेढ खर्बबराबरकोनवीकरण ऊर्जाका प्रविधिमा क्षति पुगेको छ ।

पुनर्निर्माणसँगै नवीकरणीय ऊर्जा

वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले सरकारले भूकम्पबाट भएका क्षतिको पुनर्निर्माण गर्दा नवीकरणीय ऊर्जाको प्रविधिलाई अनिवार्य रूपमा समावेश गर्न माग गरेका छन् । सरकारले समेत ऊर्जाको मिश्रित प्रणालीमा जान तयार भइसकेको अवस्थामा पुनर्निर्माणको संरचनाको मापदण्ड बनाउँदा अनिवार्य रूपमा नवीकरणीय ऊर्जा प्रविधिलाई समावेश गर्न माग गरेका हुन् । ‘सरकारले नवीकरणीय ऊर्जाको प्रवद्र्धनका लागि बनाउने आवासको योजनाको प्याकेजमा नवीकरणीय ऊर्जालाई अनिवार्य रूपमा राख्नुपर्छ,’ केन्द्रका एक अधिकारीले भने, ‘यसो गर्न सकेमा लोडसेडिङमा देखिएको समस्या न्यूनीकरणमा सहयोग पुग्छ ।’

निःशुल्क मिटर

नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले भूकम्पपीडितलाई निःशुल्क रूपमा मिटर दिने निर्णय गरेको छ । प्राधिकरण सञ्चालक समितिले भूकम्पबाट घर क्षति भएको आधिकारिक खुल्ने कागजपत्रका आधारमा निःशुल्क मिटर दिने तथा ठाउँ सारी गर्ने निर्णय गरिएको प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक मुकेशराज काफ्लेले जानकारी दिए । प्राधिकरणको यो निर्णयबाट भूकम्पबाट क्षति भएका ग्राहकले पुनः घर मर्मत गराउँदा वा सोही स्थानमा घर बनाई नयाँ मिटर जडान गर्दा लाग्ने मिटर र सेवा शुल्क निःशुल्क गर्नुका साथै अस्थायी बसोबास भएको क्षेत्रमा ठाउँसारी गर्न समेत कुनै शुल्क नलाग्ने भएको छ । १२ वैशाखको विनाशकारी भूकम्पले १ लाख ३९ हजार मिटर क्षतिग्रस्त भएको प्रारम्भिक तथ्यांक आएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

http://www.erajdhani.com/article/0623994001433044917