१४ प्रतिशत विद्युत महशुल वृद्धि गर्दै आयोग पदाधिकारी

–सर्वसाधारणलाई भने २५ प्रतिशत वृद्धि
भीम गौतम\राजधानी
काठमाडौं, २८ भदौ । विद्युत महशुल निर्धारण आयोगले १३ दशमलब ७० प्रतिशत विद्युत महशुल बढाउने भएको छ ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरणले २० प्रतिशत विद्युत महशुल बढाउनका लागि माग गरेपनि आयोगले समग्रमा १३ दशमलब ७० प्रतिशत महशुल बढाउने भएको हो । गत २०६९ सालमा मात्र आयोगले २० प्रतिशत विद्युत महशुल वृद्धि भएको थियो  । आयोगका एक सदस्यका अनुसार,  शनिबार बसेको बैठकमा सो बराबरको महशुल बढाउनका लागि सहमत भएपछि सोही आधारमा आज आइतबार बस्ने बैठकले महशुल बढाउन लागेको हो । आयोगले चुहावट नियन्त्रण, खर्च न्यूनीकरण लगायतका विषयमा विभिन्न सर्तसहित महशुल वृद्धि गर्न लागेको आयोगको एक सदस्यले जानकारी दिए । असोज वा कातिक कुन महिनादेखि बढाउने निक्र्योल गर्न बाँकी रहेपनि दशै अघिनै बढाउँदा बढी आलोचना हुने हुनाले कार्तिक एक गतेदेखि बढाउने तयारी आयोगको छ ।
आयोगका अध्यक्ष गणेश सुब्बाले भने महशुल बढाउनका लागि भएको छलफल अन्तिम चरणमा भएको बताएपनि कति वृद्धि गर्न लागेको भन्ने स्पष्ट पारेनन् । ‘प्राधिकरणको आर्थिक अवस्थालाई विश्लेषण गरेर महशुल बढाउन लागेका छौ ।’–उनले भने । आयोगका अध्यक्ष सुब्बा लगायतको पदावधि यही भदौभित्र सकिन लागेकोले पछिल्ले दिनमा आयोगका पदाधिकारी बढाउनका लागि बढी सक्रिय बनेका छन् ।
१३ प्रतिशत बराबर महशुल वृद्धि गर्दा प्राधिकरणको हालको आम्दानीमा साढे तीन अर्बदेखि चार अर्ब बढ्ने अनुमान आयोगको छ । गत बर्ष ५ अर्ब ७० करोड रुपैयाँ बराबरको घाटा रहेको प्राधिकरणमा विगत तीन बर्ष यता मात्र १९ करोड बराबरको घाटा छ ।
२० युनिटसम्म विजुली खपत गर्ने ग्राहकको हकमा भने २५ प्रतिशतनै महशुल वृद्धि हुन लागेको छ । अधिकांश सर्वसाधारण ग्राहकले २० युनिट बराबर विजुली उपयोग गर्ने गरेका छन् भने यसको महशुल हाल ८० रुपैयाँ छ । २० युनिट विद्युत खपत गर्ने ग्राहकको भने २०५८ सालपछि महशुल वृद्धि भएको छैन । २०६९ सालमा वृद्धि हुँदा पनि मुल्य वृद्धि भएको थिएन । अन्य युनिटको हकमा भने सरदर १३ प्रतिशतकै हाराहारीमा बढ्ने आयोग स्रोतले जनाएको छ ।
अघिल्लो बर्षको असारमा प्राधिकरणले प्रस्ताव गरेपछि महशुल वृद्धिका लागि गर्नुपर्ने प्रकृया अन्तर्गत गत माघमा सार्वजनिक सुचना जारी गरेको थियो भने हालै सार्वजनिक सुनुवाई समेत गरेको थियो । त्यसैगरी महशुल वृद्धिको प्रकृया अन्तर्गत उद्योगी, व्यवसायीहरुस“गको छलफल, प्राधिकरणको तर्फबाट बढ्नुपर्ने आवश्यकताको प्रश्तुति, आयोगले दिएका निर्देशनको प्रगति विवरण लगायतका प्रकृया पुरा गरिसकेपछि आयोग वृद्धिको लागि बढी सक्रिय भएको हो ।
प्राधिकरणको बढ्दो लागत, प्राधिकरणको आगामी एक बर्Èको प्रÔेपण र आधार, प्राधिकरण घाटा सन्तुलन कायम लगायतका कारण देखाइएको छ । प्रत्येक बर्È प्राधिकरणले विद्युत खरिद गर्ने नीजि Ôेत्रका जलविद्युत प्रवद्र्धकहरुलाई  तीन प्रतिशत मुल्यवृद्धि दर दिएपनि आङ्खनो विद्युत महशुल नबढेको कारणनै प्राधिकरण घाटामा गएको प्राधिकरणका अधिकारीहरुको तर्क छ । भारतबाट आयात विजुलीको मुल् तथा खिम्ती र भोटेकोशीसँग डलरमा गरिएको विद्युत खरिद सम्झौता (पीपीए) को कारण बढी घाटा बेहोर्नुपरेको प्राधिकरण अधिकारीहरुको तर्क छ ।
प्राधिकरणका हाल करिब २८ लाख ग्राहक रहेकोमा २५ लाखभन्दा बढी घरेलु ग्राहक छन् भने त्यसमा पनि २० युनिटसम्म खपत गर्ने ग्राहकको संख्या करिब १४ लाख छ ।