लोडसेडिङ ! कसलाई पत्याउने ?

सरकार भन्छ ८ घन्टा, प्राधिकरण १३

भीम गौतम /राजधानी
काठमाडौं, १० भदौ

नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले आगामी हिउँदमा दैनिक १३ घन्टासम्म लोडसेडिङ हुने प्रक्षेपण गरेको छ । तर, चालु आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा सरकारले भने दैनिक आठ घन्टामा सीमित गर्ने घोषणा गरेको छ ।

सरकार र प्राधिकरणको छुट्टाछुट्टै लोडसेडिङको घोषणापछि जनता भने अन्योलमा परेका छन् । अझ आगामी नोभेम्बरमा नेपाल–भारत अन्तरदेशीय (क्रस बोर्डर) प्रसारण लाइनमार्फत ९० मेगावाट थपिए तथा कुलेखानी जलाशय भरिए मात्र हिउँदमा आठ घन्टादेखि १३ घन्टासम्म लोडेसेडिङ हुने प्रक्षेपण प्राधिकरणको छ । तर, महोत्तरीको कविलास गाउँमा क्रस बोर्डर प्रसारण लाइनमा स्थानीयवासीले अवरोध गरेपछि डेढ महिनादेखि काम रोकिएको छ ।

विद्युत् प्राधिकरणका अनुसार आगामी हिउँदमा दैनिक आठ घन्टादेखि १३ घन्टासम्म लोडसेडिङ हुने प्रक्षेपण गरिएको छ । ‘आगामी हिउँदमा १३ घन्टासम्म लोडसेङिङ हुने प्रक्षेपण छ,’ विद्युत् प्राधिकरण भार प्रेषण केन्द्रका प्रमुख भुवन क्षत्रीले भने । मंसिर र पुसमा आठ घन्टासम्म सीमित हुने लोडसेडिङ माघ, फागुन र चैतमा १३ घन्टा पुग्ने प्रक्षेपण छ । अहिले वर्षाको बेलामा समेत विद्युत् प्राधिकरणले दैनिक सात घन्टा लोडसेडिङ गरिरहेको छ । आगामी हिउँदमा सरकारले घोषणा गरेजस्तै दैनिक आठ घन्टामा लोडसेडिङ सीमित हुने अवस्था देखिँदैन । तर, विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक मुकेशराज काफ्ले दैनिक ९÷१० घन्टाबाट लोडसेडिङ नबढ्ने गरी विद्युत् प्राधिकरणले प्रयास अघि बढाएको बताउँछन् । ‘सरकारले हिउँदमा दैनिक आठ घन्टा लोडसेडिङ सीमित गरिने घोषणा गरेकाले त्यहीभित्र राख्न हाम्रो प्रयास हुन्छ,’ कार्यकारी निर्देशक काफ्लेले भने, ‘अघिल्लो वर्ष पनि दैनिक १६ घन्टासम्म पुग्ने प्रक्षेपण थियो तर त्यति भएन । दैनिक १० घन्टाको हाराहारीमा सीमित ग¥यौं ।

सबै अवयवलाई विश्लेषण गरेर नयाँ प्रक्षेपण गरिएको हो तर हामी त्योभन्दा कम गर्न सक्रियताका साथ लागेका छौं ।’ भूकम्पका कारण अहिले पनि झन्डै ८० मेगावाट विद्युत् विच्छेद भएकाले वर्षामा समेत बढी लोडसेडिङ गर्नुपरेको उनको तर्क छ ।

अघिल्लो वर्ष विद्युत्को माग ९० मेगावाट बढे पनि उत्पादन भने ४२ मेगावाट भयो । यो वर्ष निजी क्षेत्रबाट झन्डै ४० मेगावाट थपिने लक्ष्य राखिए पनि विद्युत् प्राधिकरण आफैंले बनाइरहेको १४ मेगावाटको कुलेखानी तेस्रो र ३० मेगावाटको चमेलिया जलविद्युत् आयोजना लक्ष्यअनुसार सम्पन्न हुने अवस्था देखिएको छैन । छिमेकी मुलुक भारतबाट थप विद्युत् आयात गरेर लोडसेडिङ घटाउने योजना प्राधिकरणको छ । हाल २ सय मेगावाट विद्युत् आयात गर्दै प्राधिकरणले विभिन्न नाकाबाट थपेर २ सय ८० मेगावाट पु¥याउने लक्ष्य राखेको छ भने भारतबाट क्रस बोर्डरमार्फत थप ९० मेगावाट थप्ने योजना छ । यो विद्युत् थपिए मात्र आठ घन्टादेखि १३ घन्टासम्म लोडसेडिङ सीमित रहने र आयात हुन नसके अझै लोडसेडिङ थपिने प्राधिकरणका अधिकारीहरू बताउँछन् ।

‘क्रस बोर्डर प्रसारण लाइन नबने मात्र पनि प्रक्षेपणभन्दा थप तिन घन्टा अर्थात् लोडसेडिङ दैनिक १६ घन्टासम्म पुग्न सक्छ,’ ती अधिकारी भन्छन् । हाल विद्युत्को माग १ हजार २ सय मेगावाट रहेकोमा प्राधिकरणमार्फत ३ सय ३० मेगावाट र निजी क्षेत्रबाट १ सय ८० मेगावाट उत्पादन भइरहेको छ भने बाँकी ५ सय मेगावाट लोडसेडिङ छ ।

http://erajdhani.com/article/0577679001440719454